مباحث نظري در جامعه شناسي همواره به رابطه عقل و تجربه توجه كرده اند. مطالعات ديني نيز از توجه به اين رابطه بركنار نبوده اند. اما در اين مطالعات نوعي نگراني از نتيجة برقراري اين ارتباط به چشم مي خورد. كتاب نهج البلاغه توجه به رابطة عقل و تجربه را در مضامين خود نشان مي دهد. تجربه به ترسيم رابطه بين انسان و خالق از يك سو و انسان و واقعيت از سوي ديگر مي پردازد. قول و فعل اميرالمؤمنين نيز گوياي رابطه بين عقل و تجربه است.