اسلام و نوروز:
در خصوص نوروز و نكو داشت آن در اسلام، روایات مختلف موجود میباشد. هر چند بیشتر روایات دلالت بر این دارند كه اسلام آن را به عنوان روزی مهم، مورد تأیید قرار داده است. در روایتی که مُعلّی بن خنیس از امام صادق(ع) روایت كرده، حضرت بزرگداشت این روز را به خاطر وقایعی میداند كه در این روز اتفاق افتاده است. ابن فهد حلی مینویسد:
«روز نوروز روزی جلیل القدر است… به این روز عباداتی تعلق دارد كه مطلوب شارع است».
علامه مجلسی پس از نقل روایات فراوانی در خصوص نوروز و اهمیت این روز، در روایتی مخالف با روایات سابق مینویسد: امام موسی بن جعفر(ع) خطاب به منصور دوانیقی فرمودند:
«من روایات رسول خدا(ص) را جستجو كردهام اما برای این عید روایتی نیافتم. این روز سنت ایرانیان است كه اسلام آن را محو كرده است و پناه بر خدا كه ما بخواهیم آن را احیا كنیم».
علامه مجلسی سپس مینویسد:
«اخبار معلی بن خنیس از جهت سند قویتر از این روایت هستند و بین اصحاب شهرت بیشتری دارند».
آداب نوروز:
در خصوص روز نوروز در روایات مختلف آداب گوناگونی ذكر شده است كه به پارهای از آنها به صورت مختصر اشاره میشود:
1- نماز نافله، یك نماز چهار ركعتی پس از نماز ظهر و عصر روز نوروز و دعا كردن در سجده این نماز كه موجب بخشش گناهان میشود.
2- غسل كردن و پوشیدن لباس تمیز و استعمال بوی خوش. در روایتی امام صادق(ع) میفرماید:
«روز نوروز غسل كن و پاكیزهترین لباسهایت را بپوش و خود را با بهترین عطرها خوشبو كن».
3- ذكر گفتن خصوصا ذكر «یا ذی الجلال و الإكرام»
4- روزه گرفتن.
5- دعا كردن در لحظه سال.
این نتیجه بدست می آید که اسلام با این سنت ایرانیان مخالفت نکرده است بلکه اصل آن را نگه داشته است ولی محتوا و روح انرا عوض کرده است.