معرفی سوره فجر به عنوان سوره امام حسین (ع) به خاطر این است که مصداق بارز نفس مطمئنه ای است که در آخرین آیات سوره آمده است. امام صادق (ع) به اصحاب خود فرمود: سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب خود قرائت کنید که این سوره به حضرت امام حسین اختصاص دارد… مقصود از نفس مطمئنه آن حضرت و شیعیان او است ».
در توجیه و تحلیل تطبیق سوره مذکور بر امام(ع) گفته شده است: «ائمه معصومین(علیهم السلام) از این جهت این سوره را سوره حسین نامیده اند که قیام و شهادت آن حضرت درتاریکی طغیان مانند طلوع فجر، منشا حیات و حرکت گردید. خون پاک او و یارانش به زمین ریخت و نفوس مطمئنه آنها با فرمان «ارجعی» و با خشنودی به سوی پروردگار شتافت … تا از این الهام و جوشش، نور حق در میان تاریکی‌ها بدرخشد و راه حیات با عزت باز شود و پایه های ظلم و طغیان بی پایه گردد و طاغیان را دچار خشم و نفرین کند .» البته در این سوره آیه «و لیالی عشر» است که باز به آن حضرت مرتبط است.
حضرت صادق فرمود: «الفجر هو القائم و لیال عشر الائمة من الحسن الی الحسن و الشفع امیرالمؤمنین و فاطمه (ع) و الوتر هو الله وحده لاشریک له ؛ مراد از فجر وجود مقدس حضرت قائم(ع) و «لیالی عشر» امامان از امام حسن مجتبی(ع) تا امام عسکری(ع)اند و شفع امیرمؤمنان و حضرت فاطمه(ع) می‌باشد و مراد از وتر خداوند یکتا است».
در بارۀ رابطۀ امام حسین (ع) با سورۀ کهف چنین روایت شده است:
« منهال بن عمرو» گوید: چون سر مطهّرِ امام علیه السلام را به دمشق آوردند و بر نی حمل می‌کردند ، من پیش روی او بودم . شخصی سورة کهف را می‌خواند؛ تا رسید به آیه شریف« أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکَهْفِ وَ الرَّقیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَبًا کهف/9؛ یعنی : آیا پنداشتی که داستان اصحاب کهف و رقیم از آیات شگفت ماست؟!» به خدا سوگند ناگاه آن سر مطهر به سخن آمد و با زبان فصیح فرمود: «شگفت‌تر از اصحاب کهف واقعة شهادت و بردن من بر نی است»
« سلمة بن کهیل» گوید: سر مطهر امام را دیدم که بر نی این آیه را می‌خواند: «فَسَیَکْفیکَهُمُ اللّهُ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ بقره/137
به نظر می آید این آیه بیانگر نوعی اعجاب در داستان اصحاب کهف است که درباره امام حسین (ع) شگفت انگیزتر و اعجاب آورتر اتفاق افتاد. یعنی همانطور که قضیۀ اصحاب کهف نشان داد نتیجه و عاقبت ظلم چیست و خداوند با قدرت بی انتهایش، برای خاموش کردن ظلم ستمگران و پیروزی حق مداران چه می کند، لذا امام حسین علیه السلام با این آیه عاقبت کار ظالمان را ترسیم می کند که خداوند در پایان ماجرا چگونه ایشان را از بین خواهد برد.
شاید علت دیگرش این باشد که با توجه به پایان داستان کهف و پیروزی مردان آنجلس، امام این آیه را خوانده تا پیروزی نهایی خود را به گوش آنان که اهل درک هستند برساند، کما اینکه این چنین هم شد و امام حسین علیه السلام نامش و راهش برای همیشۀ تاریخ زنده و جاودان ماند.
پی‌نوشت‌ها____________________________ _
- بحارالانوار، ج24، ص 93.
2. پرتوی از قرآن،سید محمود طالقانی، ج4، ص 67، با تلخیص.
3. البرهان فی تفسیر القرآن، سید هاشم بحرانی،ج4، ص 461، بنقل از سایت پرس و جو
4. بحارالانوار ،ج 44، ص392 و ج45،ص3 .
5. بحارالانوار،ج 45، ص 188.
6. اقتباس از بخشی از تحقیق کاوه، کارشناس پاسخگوی تاریخ، در مبحث سر مبارک امام حسین و تلاوت آیۀ “افحسبتم ان اصحاب الکهف…”، با کمی تغییر.
