اهمیت دوره نوجوانی
دوره نوجوانی، زیباترین مرحله عمر و دوره دریافت ارزشهای فرهنگی و اجتماعی است. نوجوانی سرآغاز بهار سبز حیات است و فصل شیرین زندگی را در این مرحله میتوان جست. نشاط، تلاش، اراده، نوگرایی و فضیلتجویی در این سالها جلوه میکند، و جرقه های هویت جویی که به نوعی همراه با بازیابی و بازسنجی گذشته خود و جامعه است، در این دوران روشن میشود و هرگاه این اندیشهها با آرمانها و آموزههای اصیل مهدوی و از آن جمله دعای شریف عهد پیوند بخورد، هویت اجتماعی جامعه مسلمین احیا و جامعه به سوی جامعه ایدهال مهدوی پیش خواهد رفت و نویدبخش سعادت بشری خواهد بود.
دوره نوجوانی به دلیل قابلیتها و استعدادهای روحی و جسمی، پذیرای آموزههای اجتماعی دعای عهد است. تنها درمان دردهای بشر، رو آوردن به اسلامی است که در آن امام زمان(عج) به روشنی مطرح و همه دعوتها و کوششها، در جهت احیا تعالیم کتاب خدا و عترت پیامبر(ص) باشد.
وجه مشخصه نوجواني تغييرات عميق رشد زيستي، روانشناختي و اجتماعي است. شروع زيستي نوجواني با افزايش سريع رشد اسكلتي و شروع رشد جنسي، فيزيكي مشخص ميشود.
علت شروع فيزيولوژيك نوجواني، تسريع رشد شناختي و تحكيم شكل شخصيت است. از لحاظ اجتماعي نيز نوجواني دوره آمادهسازي مجدانه براي نقش آتي به عنوان يك بزرگسال جوان است.
در بسياري از جوامع شروع نوجواني با آئين دوره بلوغ مشخص ميشود كه اصطلاحا آيينهاي گذرا ناميده ميشود و طي آنها ورود نوجوان به دنياي بزرگسالي و وظايف و مسووليتهاي آن جشن گرفته ميشود.
هرچند پيچيدگيهاي زندگي جديد رسيدن به حالت بزرگسالي را تا پايان نوجواني به تعويق انداخته است، اما گاهي در آيينهاي مذهبي شروع نوجواني جشن گرفته ميشود و امروزه نوجواني مرحله شناخته شدهاي از رشد انسان تلقي ميشود، اما اين مرحله از نظر سن شروع، طول مدت آن، سرعت رشد، رشد جنسي و تكامل رواني متفاوت است. براي مثال ژان پياژه معتقد بود كه تفكر عملياتي صوري (كه مستلزم منطق استنتاجي است) بدون استثنا در نوجواني شروع ميشود، اما محققان بعد از وي نشان دادند كه توانايي حل مسائل پيچيده علاوه بر آمادگي بدني به آموزش و دانش فرد نيز بستگي دارد. در اين دوره بسياري از نوجوانان خلاقيت قابل ملاحظهاي نشان ميدهند و آن را در قالب نگارش، موسيقي، هنر و شعر ابراز ميكنند.
خلاقيت در ورزش و نيز علاقه نوجوان به دنياي عقايد (مسائل انسان دوستي، اخلاق، شرافتمندي و مذهب) خودنمايي ميكند.
در اين دوره داشتن دفتر خاطرات روزانه يك مفر خلاقانه رايج است. تكليف عمده نوجوان در اين دوره كسب يك احساس مطمئن از خويشتن است. پراكندگي هويتي به ناتواني در دستيابي به خويشتن يكپارچه يا خود آگاهي اطلاق ميشود. بخشي از بحران هويت با حركت از وابستگي به سوي استقلال حل ميشود.
دوره نوجواني به علت فراز و نشيبهايي كه دارد منشاء شكلگيري بسياري از جنبههاي زندگي فردي و اجتماعي فرد ميباشد، بنابراين مطالعه پيرامون عواملي كه بر اين دوره از زندگي فرد تاثير دارد امري ضروري به نظر ميرسند.