وقف چیست ؟
وقف در لغت به معني ايستادن و ساكن و حبس كردن است و در اصطلاح فقه، يعني حبس مايملك و جلوگيري از انتقال آن به ديگري، چه از راه فروش و چه از راه بخشش و در مقابل منافع و سود حاصل از آن را در راه خداوند قرار دادن است كه در واقع همان راه خدمت به مردم و گرهگشايي مشكلات و سر و سامان دادن به وضعيت عادي و فرهنگي آنان ميباشد.
اهداف عمومي وقف و آثار آن
وقف ارتباط تنگاتنگي با مصالح عمومي دارد، مخصوصاً در جوامعي كه اختلاف طبقاتي در آن زيادي باشد. به وسيله وقف، ثروتمند به فقير ميانديشد و توانا به سراغ ناتوان ميرود و خيلي از نيازمنديهاي عمومي از اين راه ميتواند برطرف شود.
اهداف عمومي كه ميتواند در وقف تحقق پيدا كند، از اين دست هستند:
دستگيري مستمندان، كمك به محرومان، سامان دادن زندگي فرودستان، تعديل اقتصادي، هم سطح كردن زندگي مردمان، نشر علم و دانش، گسترش فرهنگ و آموزش به ويژه آموزش معارف اسلامي و مباني ديني، احداث و ايجاد مساجد، تكايا، كتابخانهها، مدارس، بيمارستانها، پناهگاهها، مراكز عام المنفعه و اداره آنها، ايجاد و احداث راهها و پلها و…
از جهت ديگر وقف كردن، صفات رذيله مثل حرص و دنياپرستي را ريشه كن ميكند و قناعت و نوعدوستي را ميپروراند، وقف كردن تعاون و كمكرساني افراد را جايگزين كشمكش و فخر فروختن ميكند. وقف كردن جامعهاي پر از عشق و نوعدوستي و فضيلتپروري به وجود ميآورد. سطح فكرها را بالا ميبرد و درآمد موقوفه، تشنگان را سيراب و به مسافران در زير سايهسار نيكي، آرامش و آسايش ميبخشد.
همانطور كه مشخص است اهداف وقف، در فقراء و معابد محدود نميشود، بلكه اهداف عمومي مثل ايجاد و اداره مركز علمي و بيمارستانها و… را هم در پي دارد.