تقوا چیست + دانلود فایل

تقوا چیست ؟

معمولا چنین فرض می‏شود که تقوا یعنی « پرهیزکاری » و به عبارت دیگر تقوا یعنی یک روش عملی منفی ، هر چه اجتناب کاری و پرهیزکاری و کناره‏ گیری بیشتر باشد تقوا کاملتر است . طبق این تفسیر اولا تقوا مفهومی است که از مرحله عمل انتزاع می‏شود ، ثانیا روشی است منفی ، ثالثا هر اندازه جنبه منفی شدیدتر باشد تقوا کاملتر است . به همین جهت متظاهران به تقوا برای اینکه کوچکترین خدشه‏ای بر تقوای آنها وارد نیاید از سیاه و سفید ، تر و خشک ، گرم‏ و سرد ، اجتناب می‏کنند و از هر نوع مداخله‏ای در هر نوع کاری پرهیز می‏نمایند . شک نیست که اصل پرهیز و اجتناب یکی از اصول زندگی سالم بشر است ، در زندگی سالم نفی و اثبات ، سلب و ایجاب ، ترک و فعل ، اعراض و توجه توام است . با نفی و سلب است که می‏توان به اثبات و ایجاب رسید ، و با ترک و اعراض می‏توان به فعل و توجه تحقق بخشید.

 برای کسب تقوا اگر نیروی روحانی تقوا در روح فردی پیدا شود ضرورتی ندارد که محیط را رها کند ؛ با چنین شاخصه ای شخص می تواند بدون رها کردن محیط خود را پاک و منزه نگه دارد . نهج البلاغه تقوا را به عنوان یک نیروی معنوی و روحی که بر اثر ممارست‏ و تمرین پدید می‏آید و به نوبه خود آثار و لوازم و نتائجی دارد و از آن جمله پرهیز از گناه را سهل و آسان می‏نماید ، طرح و عنوان کرده است .

تقوا به معنای آن ملکه مقدس است که در روح پیدا می‏شود و به‏ روح قوت و قدرت و نیرو می‏دهد ونفس اماره و احساسات سرکش را رام و مطیع می‏سازد . تقوا غیر از ترس و غیر از اجتناب از معاصی است. تقوای الهی سبب اجتناب از معاصی و سبب ترس از خدا می‏شود .

لازمه‏ تقوا و ضبط نفس ، افزایش قدرت اراده و شخصیت معنوی و عقلی داشتن است . آنکس که بر مرکب چموش هوا و هوس و شهوت و حرص و طمع و جاه‏طلبی‏ سوار است و تکیه گاهش این امور است زمام اختیار از دست خودش گرفته‏ شده و به این امور سپرده شده، دیوانه‏وار به دنبال این امور می‏دود ، دیگر عقل و مصلحت و مال اندیشی در وجود او حکومتی ندارد ، و اما آنکه‏ تکیه‏گاهش تقوا است و بر مرکب ضبط نفس سوار است عنان اختیار در دست‏ خودش است و به هر طرف که بخواهد در کمال سهولت فرمان می‏دهد و حرکت‏ می‏کند.

« تقوا در دنیای امروز برای انسان به منزله یک‏ حصار و بارو و به منزله یک سپر است و در فردای آخرت راه بهشت است » (خطبه 189 نهج البلاغه) در واقع تقوا پناهگاهی بلند و مستحکم است که دشمن‏ قادر نیست در آن نفوذ کند ؛ تقوا نیروئی است روحی ، نیروئی‏ مقدس و متعالی که منشاء کششها و گریزها می شود ، کشش به سوی ارزشهای‏ معنوی و فوق حیوانی ، و گریز از پستیها و آلودگیهای مادی .

امیرالمؤمنین می‏فرماید : « اشجع الناس من غلب هواه » ؛ « از همه‏ مردم شجاعتر کسی است که بر هوای نفسش غالب باشد » ؛ پس روح تقوا همان خود نگهداری است .

و کلام آخر اینکه تقوا یعنی اینکه انسان بتواند بر نفس خود در حدی مسلط باشد که بواسطه آن بتواند بر ترس‏ ، بخل، حسد ، خشم ، طمع ، و حرص خود مسلط شود . این تقوای واقعی است .