موضوع: بیکاری
مقدمه :
در اين مقاله بر آن شده ايم تا نگاهي هر چند گذرا بر پديده بيكاري و عوامل تاثير گذار بر آن داشته باشيم. بيكاري را مي توان از منظرهاي متفاوت مورد كنكاش قرار داد و مسلماً پرداختن به چنين موضوع گسترده ای در يك مقاله نمي گنجد ولي سعي بر آن داريم تا نمايه اي از انواع بيكاري و عوامل موثر بر آن را مختصراً بررسي كنيم .
بيكار در اقتصاد به فردي گفته مي شود كه در سن كار ( 15-65 ) جوياي كار باشد اما شغل و منبع درآمدي پيدا نكند.
بيكاري در كشور هاي مختلف با توجه به نوع فرهنگ و حتي شرايط اقليمي و اوضاع سياسي و اجتماعي از علل خاصي ناشي مي شود و گاه از عوامل مشترك پيروي مي كند. به عقيده برخي از تحليل گران و محققان عامل اصلي 70 درصد از ناهنجاريهاي جامعه ناشي از بيكاري است، زيرا اشتغال مي تواند از بروز بسياري از ناهنجاريهاي اجتماعي جلوگيري كند.
انسانها در كوششهاي خود همواره سعي دارند نيازهاي خود را ارضاء و به غايت مطلوب نزديك شوند، از اين رو اشتغال يكي از راههاي اصلي و مهم نيل به اين هدف تعريف مي شود. همه انسانها به طور غريزي از بيكاري دائم رنج مي برند و فراغت بيش از حد را كسل كننده مي دانند. به عبارت ديگر لذت فراغت بدون كار و اشتغال قابل سنجش نيست.
اگر چه هر شخصي ويژگيهاي شخصيتي و آمادگي ها و تمايلات خود را به محيط كار مي برد ولي رفتار و نگرش ا و نسبت به شغلش بيش از هر عامل ديگر تحت تاثير نوع شغل و شرايط كار و چگونگي برقرار كردن ارتباط با ساير افراد در محيط كاري است. با اين اوصاف شخص ممكن است ضمن كار دچار حالتهاي مختلفي نظير احساس رضايت يا عدم رضايت، امنيت و عدم امنيت شغلي، فشار يا استرس و … شود و در مقابل هريك از اين حالتها رفتارهاي شغلي خاصي را از خود بروز دهد مانند كم كاري، غيبت و رها كردن شغل .
در حالت كلي مي توان گفت با توجه به تفاوتهاي فردي بين انسانها ( از نظر جسماني و اجتماعي ) هر فردي قادر است با نوع خاصي از مشاغل حداكثر سازش را داشته باشد. هر جامعه اي براي تداوم حيات خود نياز به كار دارد و انجام اين كار قسمت اعظم از اوقات زندگي او را به خود اختصاص مي دهد.
يكي از عوامل مهم در جلو گيري از بروز پديده بيكاري ، ايجاد رضايت شغلي براي افراد است . با توجه به موارد ذكر شده مي توان نتيجه گرفت رضايت شغلي، احساس رواني است كه از عوامل اجتماعي نيز متاثر مي باشد. از طرفي مطالعه و بررسي تاريخچه توسعه و تحول جوامع صنعتي نشان مي دهد كه نيروي انساني ماهر و تعيلم يافته در تبديل جوامع سنتي به صنعتي تاثير انكار ناپذيري دارد و به همين اندازه در اين تغيير بسیاري از كارگران فاقد اين مهارت به جمع افراد بيكار اضافه مي شوند.
پديده بيكاري تا آن زمان كه به شكل بسيط و پراكنده در حاشيه جوامع حضور دارد خطري جدي متوجه امنيت اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي جامعه نيست ولي اگر پديده ياد شده كم اهميت تلقي شود، همين موضوع به ظاهر ساده، به تدريج سلامت و امنيت آن جامعه را در معرض خطري جدي قرار خواهد داد.
به هر حال كاركردن و داشتن شغل از ضروريات فردي و اجتماعي است . هر انساني سر انجام بايد عهده دار شغلي شود و به وسيله آن زندگي خويش را اداره و به جامعه خود خدمت كند. دوام يك جامعه به ميزان كار افراد آن بستگي دارد و جوامعي پيشرفت مي كنند كه افراد آن در اشتغال كارآمدترند و سر انجام هر فردي با توجه به رغبتها و استعدادهاي خود و نيازهاي جامعه ، شغل مناسبي را بر مي گزيند. عوامل متفاوتي در انتخاب شغل موثرند كه عدم توجه به آنها گاهاً منجر به رها كردن شغل از سوي فرد و بيكاري وي مي انجامد از اين عوامل مي توان به خصوصيات فردي، خصوصيات جسماني ، تجارب شخص ، راهنمائيهاي والدين،امكانات فردي و اجتماعي و .. اشاره كرد.
بيكاري و انواع آن :
قبل از اینکه به سراغ بیکاری و انواع آن برویم بهتر است درخصوص چند سوال زیر تامل کنیم:
- کارچیست؟ کار فعالیتی نسبتاًدائمی است که به تولید کالا و خدمات می انجامد و برای آن دستمزدی در نظر گرفته می شود.
- چرا انسان به سوی کار می رود؟ قسمت عمده ای از نیازهای آدمی ضمن کار کردن تامین می شود و او به منظور تامین همین نیاز ها است که به کار روی می آورد.
- بیکار کیست؟ در علم اقتصاد بیکار به کسی گفته می شود که در سن کار ( 15-65) جویای کار باشد ولی شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند. اما از نظر مرکز آمار ایران بیکار به کسی گفته می شود که بالای 10 سال داشته و در هفته قبل از آمار گیری فاقد کار است.
- مهمترین علل بیکاری چیست ؟ البته علل بیکاری بسته به شرایط و اوضاع فرهنگی، اقتصادی، اقلیمی، اجتماعی در کشورهای مختلف می تواند متفاوت باشد ولی عمدتا این پدیده ناشی از عواملی همچون :
- افزایش جمعیت و کمبود تقاضای نیروی کار
- گسترش اتوماسیون
- تبدیل جوامع سنتی به صنعتی
است که در قسمتهای بعدی به آن اشاره خواهد شد.
انواع بیکاری :
بيكاري را مي توان به دو قسمت بيكاري ارادي و غير اداري تقسيم بندي كرد كه بيكاري ارادي خود به چهار قسمت ديگر تقسيم مي شود. در يك تقسيم بندي ديگر مي توان بيكاري را از منظر بيكاري پنهان و آشكار ( غير پنهان ) مورد بررسي قرار داد.
1) بيكاري ارادي
2) بيكاري غير ارادي
- بيكاري پنهان
- بيكاري آشكار ( غير پنهان )
1) بيكاري ارادي : اين نوع بيكاري به اراده فرد صورت مي گيرد و فرد بيكار در دستمزد رايج تمايل به كاركردن ندارد.
2) بيكاري غير ارادي : در اين نوع بيكاري، فرد در دستمزد رايج مايل به كار كردن است اما شغلي براي او وجود ندارد . اين نوع بيكاري بر اثر چسبندگي قيمتها و دستمزدها بوجود مي آيد و طي سيكلهاي تجاري كم و زياد مي شود. از طرفي در چسبندگي دستمزدها و وقوع ركود، توليد كنندگان ناچارند از ميزان استخدام نيروي كار خود بكاهند چون با كاهش قيمتها ( p ) از درآمد توليد كنندگان كاسته مي شود . اگر دستمزدها ثابت بماند هزينه توليد كنندگان نيز ثابت مانده ( يا گاهي افزايش مي يابد) به اين ترتيب از سود آوري آنان كاسته مي شود.از طرف ديگر با كاهش قيمتها و عدم كاهش دستمزد اسمي ( .w ) دستمزد حقيقي ( w./P ) افزايش يافته و سطح اشتغال توسط توليد كنندگان كاسته مي شود.
همانطور كه گفته شد بيكاري ارادي نيز خود به 4 نوع دسته بندي مي شود :
- بيكاري ادواري : به بيكاري بوجود آمده بر اثر سيكلهاي تجاري ( ركود و رونق ) گفته مي شود. اگر به هنگام ركود دستمزدها متناسب با قيمتها كاسته نشود، مقدار بيكاري افزايش يافته و اين افزايش بيكاري را بيكاري ادواري مي نامند. اين نوع از بيكاري در شرايط اشتغال كامل، صفر بوده و با ايجاد ركود مقدار آن افزايش مي يابد.
- بيكاري ساختاري : به آن مقدار بيكاري گفته مي شود كه بر اثر نامناسب شدن مهارت و توانائي كاري بخشي از نيروي كار در شرايط پيشرفت تكنولوژي و نياز به مهارت هاي بالاتر، چنانچه نيروي كار بازآزموزي نشود ممكن است به بيكاري آنها منجر شود که بيكاري ساختاري ناميده مي شود.
- بيكاري اصطكاكي : به آن مقدار بيكاري گفته مي شود كه به دليل تغيير شغل افراد بوجود مي آيد. به علت اينكه نيروي كار تمامي اطلاعات مربوط به شغلهاي موجود را در دسترس ندارد، در صورت از دست دادن يك شغل ممكن است مدتي براي يافتن شغل مناسب بعدي وقت مصرف كند.
- بيكاري فصلي : به آن مقدار از بيكاري گفته مي شود كه در يك فصل خاص و به دليل ماهيت كاهش فعاليت يك بخش خاص طي آن فصل بوجود مي آيد. مانند بيكاري كشاورزان در فصل سرما .
|
بنابراين آنچه تا كنون تحت عنوان نرخ بيكاري طبيعي (u ) از آن نام برده مي شد عمدتا شامل بيكاري اصطكاكي و با تعريفي گسترده تر شامل بيكاري ساختاري مي شود.
اختلاف نظر در بين اقتصاد دانان كلاسيك و كينزي :
كلاسيكها معتقدند در صورت عدم وجود چسبندگي دستمزدها و قيمتها بيكاري غير ارادي بروز نمي كند و در ضمن با ناديده گرفتن بيكاري فصلي كم و بيش بيكاري برابر با بيكاري طبيعي است. كينزينها نيز بر اين باورند كه : اولاً : به دليل وجود چسبندگي دستمزدها و قيمتها كه واقعيتي انكار ناپذير است بيكاري غير ارادي وجود دارد و ثانياً : به دليل وجود توهم پولي در شرايط ركودي، بيكاري مي تواند از مقدار طبيعي بيشتر باشد و مقداري بيكاري ادواري وجود داشته باشد.
بيكاري پنهان و غير پنهان :
در بسياري كشورهاي در حال توسعه علاوه بر جمعيت كثيري كه به صورت آشكار بيكار هستند، تعداد زيادي نيز بصورت بيكار پنهان وجود دارند. افرادي كه به اميد پيدا كردن كار بهتر از مناطق روستائي خارج و به شهرها هجوم مي آورند ( از حالت بيكار پنهان بصورت بيكار آشكار درمي آيند ) بعلت محدوديت جذب نيروي كار و عدم دارا بودن تخصصها و مهارتهاي لازم بصورت بيكار آشكار در مي آيند.
بيكار پنهان به شخصي گفته مي شود كه ميزان بازدهي و توليد او نازلتر از آن باشد كه مي تواند با همان ساعات كار ايجاد كند و يا كار او تغييري در توليد كل بوجود نياورد، در نتيجه توليد نهائي يك فرد بيكار پنهان، معادل صفر بوده يا بسيار اندك است. بعنوان مثال براي يك كشاورز ايراني در طول سال 108 روز ايام كاري در نظر گرفته مي شود و درواقع وي به دليل فصلي بودن كار و عدم كارائي زمين براي كشتهاي مكرر در مابقي ايام سال بيكار است، لذا كشاورزان مي بايست در كنار شغل اصلي خود به مشاغل جانبي ديگري نيز بپردازند.
تعريف ديگري از بيكاري نيز در كشورهاي در حال توسعه وجود دارد ، بيكار شخصي است كه به دليل بيكاري و احتياج مجبور به قبول شغلي است كه فكر مي كند آن شغل نمي تواند نيازهاي او را تامين كند و يا منطبق بر ميزان مهارت و تحصيلات وي نيست.
بيكاري در كشورهاي درحال توسعه بر خلاف كشورهاي پيشرفته صنعتي داوطلبانه نيست، بلكه پديده ای است تحميلي، كه از طريق اقتصاد محدود اين كشورها به افراد بيكار تحميل شده است.
عوامل موثر بر گسترش بيكاري در جهان :
عوامل موثر و تاثير گذار در بروز و شدت پديده بيكاري در جهان عبارت است از :
- افزايش جمعيت و كمبود تقاضاي نيروي كار
- گسترش اتوماسيون
- تبديل جوامع سنتي به صنعتي
- چند شغله بودن
كه به اختصار به بررسي آنها مي پردازيم :
- افزايش جمعيت و كمبود تقاضاي نيروي كار :
در انديشه هاي اقتصادي مدرن، انسان محور اصلي بحثها است . لذا مي توان لذا مي توان انتظار داشت كه موضوع جمعيت داراي جايگاه مهمي بوده و رشد بي سابقه آن در سايه پيشرفتهاي اقتصادي، علمي و فني، جوامع بشري را با مشكلاتي از جمله بيكاري مواجه كرده است.
آقاي آدام اسميت در كتاب (( ثروت ملل)) اين انديشه را مطرح مي كند كه با كار و اشتغال انسانها است كه ثروت توليد مي شود. بنابراين هر چه بازدهي نيروي كار انسانها بيشتر گردد، مقدار عرضه ثروت نيز متناسب با آن افزايش مي يابد. يكي از پي آمدهاي رشد جمعيت بخصوص در كشورهاي در حال توسعه ( كه از آهنگ تندتري برخوردار است ) پديده فراگير بيكاري است.
در حال حاضر بيش از 7/6 ميليارد انسان بر روي كره زمين زندگي ميكنند و هر ثانيه 3 نفر بر اين تعداد افزوده ميشود، يعني هر هفته بيش از 5/1ميليون و هر سال بيش از 80 ميليون نفر.
كارشناسان معتقدند كه تا 4 سال ديگر، جمعيت جهان از مرز 7 ميليارد نفر ميگذرد و اين در حالي است كه 99 درصد رشد جمعيت، در كشورهاي درحال توسعه اتفاق ميافتد.
امروزه در اغلب كشورهاي جهان با رشد جمعيت هر ساله تعداد زيادي جويندگان كار وارد بازار كار مي شوند و با در نظر گرفتن روند رشد جمعيت، در آينده اي نه چندان دور شاهد انبوه جويندگان كار كار خواهيم بود و تعداد افرادي كه نمي توانند هزينه هاي مورد نياز زندگي خود را تامين كنند روز به روز افزايش خواهد يافت. بيكاري ناشي از رشد جمعيت و مهاجرت جمعيت از مناطق كمتر رشد يافته جهان، در قرن بیستم ، دچار چنان رشدي شده كه در تاريخ بي سابقه است. شهرهاي بزرگ كشورهاي فقير جهان به سرعت گسترش يافته اند، بي آنكه شرايط زندگي نامطلوب روستا نشينها يا آنهايي كه به دنبال كار بهتر و درآمد بيشتر به اين شهر ها هجوم آورده اند بهبود يابد زیرا در شهر ها امكان اشتغال براي آنها وجود نداشته و اميد دستيابي اين افراد به سطح زندگي مورد انتظارشان نيز روز به روز كمتر مي شود. با توجه به آمار بیکاریها در جهان، منطقه خاور ميانه و آفريقاي شمالي بالاترين ميزان بيكاري را در جهان دارا مي باشند.
- گسترش اتوماسيون :
مكانيزه كردن به معني فراهم نمودن متصديان انساني با ابزار و دستگاههايي است كه آنها را براي انجام بهتر كارشان ياري مي رسانند. تاثير اتوماسيون بر پديده بيكاري را از دو منظر اتوماسيون اداري و صنعتي مي توان مورد بررسي قرار داد.
1-2) اتوماسيون اداري
2-2) اتوماسيون صنعتي
اتوماسيون اداري :
منظور از اتوماسيون اداري كاربرد وسايل الكترونيكي در فعاليتهاي دفتري به منظور افزايش كارايي است.
امروزه ارتباطات ومكاتبا ت اداري در سازمانها و موسسات اقتصادي به كلي متحول شده و ديگر فرآيند هاي كند و زمان بر اداري پذيرفتني نيست . بر اين اساس ، ضرورت دارد تا ابزاري در دست باشد كه با بهره جويي از آن بتوان با سرعت و دقت به انجام فرآيندهاي اداري و پاسخ گويي به موقع به آن ها پرداخت . بسياري از اداره ها ، سازمانها و شركت ها به منظور مكانيزه نمودن امور مربوط به ثبت ارجاع ، گردش و پيگيري نامه ها و ديگر مدارك خود از سيستمهاي معروف به اتوماسيون اداري استفاده مي نمايند . اتوماسيون اداري مفهوم و ابزاري جديد در دست مديران ، جهت افزايش بهره وري سازمان مي باشد، لذا استفاده از سيستمهاي نرم افزاري در بخشهاي اداري سازمانها، ادارات، مراكز توليدي و … در چند دهه اخير بسيار رواج يافته و ميزان بهره مندي از اين سيستمها در كشورهاي مختلف متفاوت مي باشد. در كشور ما نيز بحث دولت الكترونيك و بهره گيري از سامانه هاي هوشمند در سالهاي اخير بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با بهره گيري از اتوماسيون اداري مديران و صاحبان حرف مي توانند از مزايايي همچون :
- سرعت در انجام امور
- كاهش هزينه ها
- كاهش وابستگي به نيروي انساني
- سهولت دسترسي به اطلاعات
- نظام مندي فعاليتها
- كاهش و جلوگيري از اشتباهات انساني و ..
بهره مند شوند . با توجه به مطالب فوق مي توان گفت بيكاري از شوم ترين و خطرناك ترين پديده هاي عصر كنوني و زائيده ماشينيسم و اتواسيون سوپر مدرن دنياي امروز است. وابستگي صنايع و توليدات به سيستمهاي اتوماسيون و بهره گيري از نظامهاي رايانه اي و هوشمند باعث كاهش نياز به نيروي انساني در بخشهاي اداري شده و در واقع موجب كاهش فرصتهاي شغلي براي جويندگان كار مي گردد، از طرفي فرصتهاي جديد شغلي كه از قِبَلِ اين تغيير و گرايش به اتوماسيون پديد مي آيد ( بعلت نيازمندي به تحصيلات، مهارت و توانايي خاص ) قابل مقايسه با بيكاري ناشی از حذف یا تقلیل مشاغلی که از ورود اتوماسيون متاثر و بوجود آمده اند نيست.
اتوماسيون صنعتي :
نمايان ترين و شناخته شده ترين بخش اتوماسيون صنعت، رباتهاي صنعتي هستند. امروزه كاربرد اتوماسيون صنعتي و ابزار دقيق، در صنايع و پروسه هاي مختلف صنعتي به چشم مي خورد. كنترل سيستمهاي اندازه گيري پيچيده اي كه در صنايعي همچون نفت، گاز ، پتروشيمي، صنايع شيميايي، صنايع غذايي، صنايع خودرو سازي و … به كار مي رود نيازمند ابزارآلات بسیار دقيق و حساس مي باشند. بطور كلي برخي از مزاياي اصلی و مهم اتوماسيون صنعتي عبارتند از :
- سهولت در تكرار پذيري فعاليتها و فرايندها
- افزايش سرعت توليد
- كنترل كيفيت دقيقتر و سریعتر
- كاهش ضايعات توليد
- كاهش اشتباهات نيروي انساني
- كاهش وابستگي به نيروي انساني
- افزايش بهره وري واحدهاي صنعتي
- بالا بردن ضريب ايمني براي نيروي انساني و كاستن از فشارهاي روحي و جسمي آنان
در حال حاضر ارتقاء سطح كيفي محصولات توليدي در صنايع مختلف و در كنار آن افزايش كمي توليد، هدف اصلي هر واحد صنعتي است و مديران صنايع نيز به اين مهم واقف بوده و تمام سعي خود را در جهت نيل به اين هدف متمركز كرده اند و لازمه افزايش كميت و كيفيت يك محصول، استفاده از ماشين آلات پيشرفته و اتوماتيك است، ماشين آلاتي كه بيشتر مراحل كاري آنها بطور خودكار صورت گرفته و اتكاي آن به عوامل انساني كمتر باشد.
با ورود اتوماسيون صنعتي به چرخه توليد، كارگران و كاربران فاقد مهارتهاي لازم، شغل خود را از دست مي دهند (كه اين افراد بيشتر شامل مهاجرين روستائي است كه جهت كار و درآمد بهتر روانه شهرها شده اند) و از طرفي استفاده از ماشين آلات پيشرفته باعث كاهش نياز به نيروي انساني( از نظر تعداد) شده و مديران و صاحبان صنايع را بر آن
مي دارد تا جهت تقليل هزينه هاي خود به كاستن از نيروي انساني شاغل اقدام نمايند.
3) تبديل جوامع سنتي به صنعتي :
با پيشرفتهاي مختلفي كه در تمامي زمينه ها اعم از پزشكي، نظامي، فرهنگي و … در جهان صورت مي گيرد، رفته رفته فرهنگها، آداب و نگرشها نيز تغيير مي يابند و باورهاي سنتي ديروز جاي خود را به باورهاي جديد در دنياي صنعتي امروز مي دهند . مدرنيته داراي مكانيسمي است كه هر ملتي را كه در آن گام برمي دارد ، خواه و ناخواه در مسير معيني پيش مي برد. مدرنيسم آميزه اي است از خوب و بد، مدرنيته و تغيير جوامع سنتي به صنعتي از سويي باعث رشد و پيشرفت مي شود ولي بهاي اين دستاوردهاي علمي و تكنولوژيك بروز پديده هايي مانند بروز مشكلات عاطفي در خانواده ها، بيكاري و … است.
از ديگر پيامدهاي تبديل جوامع سنتي به صنعتي مي توان به موارد زير اشاره كرد كه برخي از آنان در پديده بيكاري موثرند :
- دگرگوني اقتصاد
- افزايش جمعيت
- گسترش شهرنشيني
- اهميت فزاينده كار
از نظر اقتصادي، رشد ، ويژگي محوري جوامع مدرن است كه در نتيجه چند عامل در مدرن سازي پديد مي آيد، يكي از اين عوامل بهره مندي از تكنولوژي است كه ماشين جاي كار يدي را مي گيرد و عامل ديگر پيدايش منابع انرژي جديد است كه جاي قدرت جسماني انسانها را گرفته، كه اين عوامل خود باعث بروز پديده بيكاري است.
از سوي ديگر پيشرفت جوامع و تبديل آنها به جوامع صنعتي موجب پيشرفت در علم پزشكي، بهبود بهداشت فردي، بهبود و فزايش نوع مواد غذائي باعث رشد جمعيت شده که اين عامل خود از عوامل مولد پديده بيكاري است.
در تبديل جوامع سنتي به صنعتي ، شهرنشيني رشد مي يابد ( در جوامع سنتي كشاورزي شغل غالب افراد جامعه بوده و 90 درصد جمعيت در روستاها ساكن بودند ولي در جوامع صنعتي اين نسبت معكوس شده ) و روي آوردن ساكنين روستاها به سمت شهرها، پديده بيكاري، حاشيه نشيني و … را به دنبال دارد،زيرا در جوامع صنعتي يافتن كار نياز به
تخصص و مهارت داردكه قبلا درخصوص آن اشاره شد.
4) چند شغله بودن :
چند شغله بودن برخلاف آنچه تصور مي شود تنها مختص كشور ما نيست و بسياري از كشورها با اين پديده مواجه هستند. تنها فرقي كه انواع آن را در كشورهاي مختلف از يكديگر متمايز مي كند بستر اقتصادي و فرهنگي جامعه است. با توجه به اين بستر ها مي توان فهميد كه چرا دو يا چند شغله بودن در بعضي كشورها معضل تلقي نمي شود و در برخي ديگر به چنان مشكلي بدل مي شود كه حتي اركان اجرایي و قانون گذاري كشور را نيز درگير خود مي كند.
با اشغال يك واحد شغلي، شانس اشتغال ديگران به اندازه يك شغل كاهش مي يابد، حال اگر فردي به تنهائي چند واحد شغلي را در اختيار داشته باشد، به همان تعداد شانس اشتغال از ديگراني كه محروم از شغل استاندارد هستند گرفته مي شود. شغل دوم علاوه بر اينكه از منظر اقتصادي يك معضل به حساب مي آيد، داراي اثرات پيدا و ناپيداي ديگري نيز بر زندگي افراد دو يا چند شغله مي باشد، شغل دوم فرصت استراحت و تفريح و رسيدگي به امور شخصي و خانوادگي و … را از فرد مي گيرد و او را از لحاظ سلامت جسماني و رواني به مخاطره مي اندازد و بهره وري او را در اجراي وظيفه اصلي اش در شغل اول تحت تاثير قرار مي دهد. اينگونه است كه يك معضل اقتصادي مانند سرطان ريشه دوانده و تمام اركان يك اجتماع را مورد تهديد قرار مي دهد.
را انجام داد. كمبود تقاضا براي فارغ التحصيلان دانشگاهي و مازاد عرضه آنها دو روي يك سكه هستند و آن ساختار ناكارآمد بازار كار است كه از يك سو بصورت خيل عظيم متقاضيان آموزشهاي دانشگاهي و از سوي ديگر با يك وقفه زماني به شكل سيل عظيم دانش آموختگان بيكار نمود پيدا مي كند.
سخن آخر :
وقتي كه به جوامع پيشرفته دنيا بنگريم، صرف نظر از ميزان پيشرفت صنعتي و توسعه يافتگي و بزرگ و كوچك بودن، با دقت در آمار اشتغال و بيكاري آنها در مي يابيم آن كشورهايي كه نرخ بيكاري آنها در مقايسه با ساير كشورها پائين تر است، شاخص عدالت اجتماعي در آنها بالاتر بوده و فقر چهره پنهانتري دارد. ريشه كن كردن فقر و پايان بخشيدن به دور باطل و تسلسل اين پديده در خانواده هاي فقير، جز با فراهم نمودن فرصتهاي شغلی متناسب با توانمنديهاي فكري و يدي آنها امكان پذير نيست. فقر زدائي جامعه جز با محوري كردن اشتغال امكان پذير نخواهد بود. محوري نمودن اشتغال نيز در گروه برنامه ريزي كلان دستگاههاي مختلف و بصورت مشاركتي عملي خواهد بود.
براي ايجاد اشتغال و مقابله با رشد نرخ بيكاري علي رغم اينكه وضعيتهاي سياسي و اجتماعي و … كشورهاي مبتلا به با يكديگر متفاوت است و اين عوامل چگونگي مهار بيكاري در ان كشورها را از يكديگر متمايز مي كند ولي در تمام كشورهايي كه با بيكاري گريبانگير ند، بايد سرمايه گذاري و توليد افزايش يابد و براي افزايش توليد بايد زمينه مصرف در داخل و صادرات به خارج فراهم شود و براي اين منظور كيفيت و كميت محصولات و خدمات بسيار مهم است. از سوي ديگر آموزشهاي لازم قبل از مقاطع آموزش عالي ( دانشگاهها ) و در حين تحصيل در مقاطع دانشگاهي بايد با بازار كار مطابق گردند و … همانطور كه مي دانيم معضل و پديده بيكاري از عوامل مولد مشكلات اجتماعي و … است كه تقليل آن و رسيدن به نرخ بيكاري طبيعي، جامعه را از گزند بسياري از معضلات ديگر مصون خواهد داشت.
منابع :
- دکتر تیمور رحمانی: اقتصاد کلان جلد دوم : چاپ نهم : 1386
- دکتر مرتضی قره باغیان: اقتصاد رشد و توسعه جلد اول: چاپ هشتم : 1386
- ettelaat newspaper.htm.www
- ITM.htm
- .bms – istgah_com WWW
- ShassiSaz_com.htm
- Jaftab.ir
- Job portal
- سایت اینترنتی دنیای اقتصاد
- iran-chabar.de
- روز نامه اعتماد ملی 4/10/85
- سایت : همشهری آنلاین
- hawzah.net
علی
۱۴۰۲-۱۰-۰۳ at ۹:۲۲ ب.ظ
علی بود
عیسی
۱۳۹۸-۰۷-۱۶ at ۱۰:۴۷ ب.ظ
عالی