بیماری ام.اس یا اسکلروز چندگانه یک اختلال مادامالعمر در سیستم ایمنی خودکار بدن است که میتواند منجر به فلج شدید شود.
اختلال سیستم ایمنی خودکار وضعیتی است که در آن بدن آنتیبادیهایی را تولید میکند که به بافتهای خودش حمله میکنند.
در بدن افراد مبتلا به این بیماری آنتیبادیهایی تولید میشود که به ماده سفید مغز و نخاع حملهور میشوند.
در بیماری ام.اس میلین یا پوشش رشتههای عصبی در مغز و نخاع ملتهب میشود. این التهاب باعث آسیب میلین شده و سیگنالهای عصبی نمیتوانند در طول رشتههای عصبی حرکت کنند.
علایم این بیماری متفاوت است و بستگی به این دارد که کدام بخش از اعصاب آسیب ببینند.
علایم اولیه این بیماری بسیار خفیف بوده و عبارتند از: سرگیجه و عدم تعادل، خستگی، ضعف دست و پا، التهاب اعصاب چشمی، بی حسی یا سوزش موضعی، درد شدید در ناحیه صورت، نقص در بینایی شامل تار شدن و یا دو بینی است.
با پیشرفت بیماری سایر علایم نیز بروز میکنند که از آن جمله میتوان به مشکلات روده و مثانه، دردهای مزمن مانند درد کمر و ماهیچهها، افسردگی، اسپاسم یا گرفتگی ماهیچهها که ممکن است بسیار دردناک باشد، فلج، ناتوانی جنسی، صحبت کردن به طور نامفهوم، مشکل در بلع، مشکل در تفکر و عملکرد حافظه، از دست دادن بینایی و نابینایی کامل اشاره کرد.
در موارد خفیف بیماری ممکن است علایم به قدری ضعیف و ناچیز باشند که حتی نتوان وجود بیماری را تشخیص داد. وقتی بیماری پیشرفت کرده و شدت مییابد، فرد کاملا فلج میشود.
بیمار توانایی راه رفتن را از دست داده و حتی نمیتواند از خود مراقبت کند.
علت دقیق بروز این بیماری هنوز مشخص نیست.
۴ فرضیه علمی اصلی درباره علت این بیماری وجود دارد؛
۱- شرایط جوی در سراسر جهان: براساس این فرضیه به نظر میرسد که ابتلا به ام اس در میان ساکنان نواحی اطراف مدار چهلم نیم کرههای شمالی و جنوبی کره زمین شایعتر است.
فردی که در یکی از این مناطق متولد شده و پیش از رسیدن به سن نوجوانی به منطقه دیگر منتقل میشود، تا حدودی در معرض ابتلا به این بیماری قرار میگیرند.
۲- ژنتیک: ابتلای والدین یا یکی از نزدیکان به این بیماری خطر ابتلا به ام.اس را در فرد افزایش میدهد.
۳- عامل ایمنی: به طور کلی این امر پذیرفته شده است که بیماری اماس نوعی اختلال در سیستم ایمنی خودکار است.
۴- عامل ویروسی: این احتمال وجود دارد که یک عامل ویروسی در بروز ام اس نقش داشته باشد.