قبله
انسان به حکم اینکه جسم است هنگام نماز ناچار است به یک طرف متوجه باشد،ولی اسلام خواسته از این موضوع حداکثر استفاده را برای تکمیل عبادت نماز بنماید،زیرا همه می دانیم که خانه کعبه قدیمی ترین مرکز نیایش خداست،خانه ای است که به دست قهرمان توحید ابراهیم خلیل علیه السلام بنیانگذاری شده ومورد توجه تمام راهنمایان توحید و پیغمبران خدا بوده است.
توجه به این مرکز توحید ،هرگز به معنای محدود نمودن ذات پاک الهی در سمت معینی نیست؛ بلکه هدف از این حکم، نظام مند کردن عبادت بندگان است . مسئله نظم در امور مادی ومعنوی در میان تمام ملل جهان نیز یک امر پسندیده و مطلوب می باشد.
توجه به قبله موجب توجه به خداست،درست است که خدا مکانی ندارد اما کسی که مقابل چنین مرکز توحیدی بایستد از تمام حالات به خدا متوجه تر است و گویا خود را در پیشگاه او حاضر می بیند.
از طرفی توجه عموم مسلمانان جهان در هر شبانه روز پنج مرتبه به این مرکز مقدس روح وحدت ویگانگی را در دل وجان آنها می پروراند وبه وحدت اسلامی وهماهنگی مسلمین جهان کمک می کند واجتماعات مختلف اسلامی را از شرق وغرب عالم به هم مربوط می سازد وشوکت وعظمت آنها را ظاهر می سازد و بالاخره جوهر تعلیمات جهانی اسلام را به صورت “وحدت هدف و عقیده”به دنیا نشان می دهد.چنانچه اگر ناظری بیرون از کره زمین به وضع صفوف مسلمانان به هنگام نماز بنگرد می بیند مجموع صفوف آنها دوایر متحدالمرکزی را تشکیل می دهد که قلب آن دوایر همان خانه کعبه است و این رمز واشاره ای به وحدت مسلمین است.
تاريخ قبله چيست؟ دلايل تبديل قبله از بيتالمقدس به كعبه كدام است؟
سالها قبله مسلمانان، بيتالمقدس بود. كعبه در آن زمان به صورت بتخانه در آمده بود و مصلحت نبود كه اسلام آن را قبله عبادت قرار دهد؛ ولى پس از هجرت، شرايطى پيش آمد كه قبله مسلمانان از بيتالمقدس، به مسجدالحرام تغيير يافت. يكى از علل آن زخمزبانهايى بود كه يهوديان به مسلمين مىزدند و مىگفتند: شما خودتان قبله نداريد و به سوى قبله ما نماز مىخوانيد! رسول خدا(ص) از اين موضوع ناراحت بود و انتظار گشايشى را از سوى خدا مىكشيد، تا آن گاه كه آيات قرآن نازل شد و دستور آمد كه هر كجا هستيد، رو به مسجدالحرام بايستيد و نماز بخوانيد. آيات تغيير قبله، در طول تاريخ به مسلمانان اين درس را مىدهد كه مستقل و آزاد باشند و زير بار منت ديگران – حتى در مسائل عبادى – نروند و شرافتمندانه زندگى كنند.
اين فرمان تغيير قبله، به علاوه امتحانى براى مسلمانان بود تا معلوم شود، چه كسانى مطيع و پيرو كامل دستورهاى خدا و پيامبراند و چه كسانى بهانه جويى و اعتراض مىكنند.
بنابراين مسلمانان بايد در عبادت، رو به كعبه كنند؛ حتى در كارهايى همچون خواب و خوراك خوب است به سمت قبله باشند. ذبح حيوانات نيز بايد رو به قبله باشد و گرنه گوشت آنها حرام مىشود. اين جهتگيرى در همه امور به سوى كعبه، درس يكتاپرستى، ايمان و به ياد خدا بودن را به مسلمانان مىدهد، تا همواره توجه به خانه محبوب و معبود داشته باشند واز غفلت به در آيند. به علاوه اين سمتگيرى به سوى قبله واحد، نظم و وحدتى شگفتانگيز و زيبا مىآفريند و همه مسلمانان در هر جاى دنيا، وقت نماز به سوى آن كانون خدايى رو مىكنند. اگر كسى از فراز آسمانها به صفوف نماز گزاران كره زمين بنگرد، دايرههاى متعددى را مىبيند كه مركزيت همه آنها، «كعبه» است.
«توحيد» نقطه تمركز فكر، دل، جان و صفوف مسلمين است. از رهگذر توجه به قبله، علم هيئت، جغرافيا و جهتشناسى نيز در ميان مسلمانان رشد كرد. آرى كعبه، يادگار مبارزات توحيدى حضرت ابراهيم و اسماعيل(ع) و حضرت محمد(ص) است. حضرت مهدى(عج) نيز در قيام جهانى خويش، به كعبه تكيه مىكند و به اصلاح جهان مىپردازد. اين كعبه است كه براى نماز و نيايش، قبله يك مسلمان قرار مىگيرد.