تحقیق درباره ی تقویم جلالی + دانلود فایل

تقویم جلالی

در دائرالمعارف اسلامی راجع به تقویم جلالی و خواجه حکیم امام عمر خیامی ( خیام ) چنین آمده است:

در تاریخی که در قدیم الایام در ایران رایج بوده سال مرکب می شده از دوازده ماه سی روزه و پنج روز موسوم به خمسه مسترقه یا اندرگاه که آن را به آخر ماه هشتم یعنی ابان ماه می افزودند از اینجا در هر ۴ سال تقریبا” یک روز می ماند و لهذا هر صدوبیست سال یک ماه اضافه کرده سال را ۱۳ ماهه می گرفتندو تاریخ قیصری از این تاریخ دقیق تر است زیرا در آن هر چهار سال یک دفعه اصلاح به عمل می آمد.

خلاصه مطابق تقویم فوق در سال ۴۶۷ هجری ( ۱۰۷۴ – ۱۰۷۵ ) میلادی در زمان سلطنت جلال الدین ملکشاه سلجوقی نوروز مصادف ۱۳ حوت شده بود، لهذا مشارالیه جمعی از منجمین و ریاضیون بزرگ  آن عصر را منجمله عمر خیامی و ابوالمظفر یا امام مظفر اسفرازی و میمون بن نجیب واسطی و عبدالرحمن خازنی و ابواالعباس لوکری در رصد خانه ای که محل آن معلوم نیست و احتمالا” در اصفهان یا ری یا نیشابور بوده جمع کرد و به اصلاح تقویم و تطبیق آن با نتایج ارصاد واداشت و آنان تاریخی موسم به تاریخ جلالی یا ملکی ترتیب دادند اصلاحات منجمین جلال الدین کاملا” معلوم نیست و در قدر متیقن این است که سال را مرکب از دوازده ماه سی روزه و پنج روزه که به آخر ماه دوازدهم اضافه می شد می گرفتند و بعد از چهار سال یک روز به سال اضافه می نمودند ( معلوم نیست در چه موقع سال این روز در دنبال پنج روز مذکور اضافه می شد) و مبدا تاریخ جدید روز دهم رمضان ۴۷۱ هجری مطابق ۱۵ مارس ۱۰۷۹ میلادی بوده و در آن روز آفتاب در صورت حمل وارد می شد.

راجع به تعیین دوره ای که در پایان آن این تقویم با حقیقت امر مطابق می شود دو قول است که هیچ یک خالی از اشکال نیستند الغ بیک در مقدمه زیج می نویسد. و به هر چهار سال یک روز کبیسه باشد و چون شش بار یا هفت بار به چهار کبیسه افتد یکبار کبیسه به پنج سال افتد ولی به قول قطب الدین شیرازی این اضافه به پنج سال بعد از هفت یا هشت اضافه به چهار سال اجراء می شده .

مطابق قول الغ بیک طول سال به طور متوسط ۲۴۱۹۳۵/۳۶۵ روز می شود و حال اینکه مقدار حقیقی آن ۲۴۲۲/۳۶۵ است. پس هر ۳۷۷۰ سال یک روز خطا حاصل می شود و حال آنکه در تقویم گرگواری ۳۳۳۰ سال یک روز خطا می شود و لهذا تقویم جلالی از تقویم گرگواری دقیق تر است.

تقویم و تاریخ جلالی از تقویم ها و تواریخ بسیار مشهور است که به نام های ملکی یا ملکشاهی یا فارسی محدث یا تاریخ محدث معروفیت دارد. اساس این تقویم که تقویم خورشیدی امروز و تقویم ملی ایرانیان است، گذشته ای کهن دارد.

آغاز تقویم جلالی روز آدینه ( جمعه ) دهم ماه رمضان سال ۴۷۱ هجری مهی ( قمری ) برابر با ۱۵ ماه مارس سال ۱۰۷۹ میلادی و برابر با ۱۵ از سال ۱۳۹۰ رومی و برابر با روز نخست فروردین ماه از سال ۴۵۸ هجری خورشیدی است.

آغاز سال جلالی روز نخست بهار است که آن را نوروز سلطانی می نامیدند و مرکب از ۱۲ ماه سی روزه و پنج روز اضافه به دنبال ماه دوازدهم دارد که در سال های کبیسه شش روز است. اجرای کبیسه هر چهار سال یکبار است که به نام کبیسه رباعی معروف است و کبیسه خماسی آن طور که آمده است در هر سی و سه و یا بیست و نه سال یکبار پس از پنج سال اجرا می گردد. طول سال خورشیدی به حساب دقیق رصد خانه ها ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه است که این رقم به طور متوسط معادل با ۲۴۲۲/۳۶۵ است.

تقویم جلالی بهترین وسیله تطبیق سال عرفی با سال اعتدالی است و اشتباه حاصل از آن چیزی نزدیک به یک روز در هر ۳۷۷۰ سال می باشد