بیماری خواب
بیماری خواب بر اثر گزش مگس تسه تسه ی آلوده عارض می شود، ناحیه ای که پشه آنجا را گزیده است قرمز، دردناک و متورم می شود و پارازیت ها داخل خون می شوند و در آن جا و همچنین در غدد لنفاوی زیاد می شوند و تب، سردرد، تعریق و تورم لنفنودها را سبب می شوند…
بیماری خواب با یک پارازیت پروتوزوآ پیش می آید که پشه Tesetse تسه تسه حامل آن است. نشانه های بیماری خواب شامل تب بالا و غدد متورم است. بعد از یک پریود طولانی ۴ تا ۶ هفته Incubatian Priod این بیماری ایجاد یک خواب درازمدت و التهاب مغز و مننژ (مامبران هائی که مغز و طناب شوکی را می پوشانند) را سبب می شود و در نواحی تروپیکال آفریقا شایع است.
بیماری خواب بر اثر گزش مگس تسه تسه ی آلوده عارض می شود، ناحیه ای که پشه آنجا را گزیده است قرمز، دردناک و متورم می شود و پارازیت ها داخل خون می شوند و در آن جا و همچنین در غدد لنفاوی زیاد می شوند و تب، سردرد، تعریق و تورم لنفنودها را سبب می شوند.
سرانجام بعد از یک دوره ی طولانی، پارازیت ها به سیستم اعصاب مرکزی CNS مغز هجوم می کنند که تولید تغییرات وسیع رفتاری، اضطراب و حرکات هیجانی جلوعقب Mood Swing = to and fro می شود. در پی این علائم، سردرد، تب و خستگی عمومی ظاهر می شود.
یک نوع از پروتوزوآ تولید التهاب عضلات قلب گهگاه نارسائی کامل قلبی در عرض ۶ ماه را سبب می شود. نوع دیگری از پارازیت پریود طولانی تر ۲ ساله دارد و سیستم اعصاب مرکزی را بالاخره گرفتار می کند که نشانه های این نوع بخصوص از بیماری خواب شامل خواب آلودگی در طول روز است که پیشرفت می کند و به کومای کامل می انجامد.
تشخیص بیماری خواب بافت خون، آسپیراسیون غدد لنفاوی و تست های دیگری برای تعیین هویت پارازیت مولد بیماری می باشد.آزمایش های بالینی ممکن است علائم التهاب مننژ، مغز و طناب شوکی را نشان دهد. داروهای آنتی پروتوزوآ که برای درمان بیماری خواب به کار می روند عبارتند از: Pentamidine, Melarsoprol, Suramin.
- تشخیص زودرس و درمان
قبل از اینکه سیستم اعصاب مرکزی و مغز مبتلا شوند، ممکن است جان شخص مبتلا را نجات داد. بیماری خواب درمان نشده تقریباً همیشه کشنده است. کنترل این حشره ممکن است از انتشار بیماری خواب جلوگیری می کند. نمی دانم که آیا Sleep Sickness در ایران شیوع دارد یا نه؟
- راه رفتن در خواب
ویژگی این اختلال نشستن،پرسه زدن در اطراف، فعالیت های پیچیده از قبیل لباس پوشیدن و غذاخوردن در حالی که شخص کاملا خوابیده است، می باشد. ماجراهای راه رفتن در خواب ممکن است اجراهای مختلفی داشته باشد:
▪ در موارد خفیف، شخص ممکن است فقط روی تخت بنشیند و ملحفه و پتو را از روی خودش بردارد ولی خواب باشد.
▪ آنچه بیشتر معمول است «راه رونده در خواب» از تخت پایین می آید و در اطراف به راه رفتن می پردازد و گاهی حتی اتاق خود و کل ساختمان را ترک می کند و در خیابان ها حرکت می کند.
▪ در مواردی این افراد غذا می خورند، حمام می کنند و حرف می زنند و اگر چه معمولاً حرف های نامربوط می زنند که این صحبت ها به خوبی مفهوم نیستند.
▪ گاهی این ها به تصور اینکه کسی آنها را تهدید یا تعقیب می کند، فرارمی کنند، می دوند و از خود حرکات وحشیانه نشان می دهند ولی همچنان در خواب هستند.
بیشتراین ماجراهای غم انگیز کمتر از۳۰ دقیقه طول می کشد اما دیده شده که فقط چند ثانیه بوده و گاهی هم چند ساعت.
در طول ماجرای Sleep Walking به نظر می رسد که رنگش سفید شده مثل گچ، جوابی نمی دهد و بهت زده است با چشمان باز و اگر در این موقع بیدار شود انگار قاطی کرده ولی در عرض چند دقیقه به حالت هوشیاری نرمال برمی گردد و گاهی حتی خودش بدون کمک کسی به رختخواب می رود و صبح روز بعد مثل همیشه بیدارمی شود و کمی و حتی اصلاً چیزی از راه رفتن در خواب را به یاد نمی آورد.
- چه حوادثی ممکن است پیش بیاید؟
مجروح شدن بر اثر سقوط، بی هوا از پنجره خارج شدن، در خارج بی هدف پرسه زدن، در حال دویدن به یک مانع برخورد کردن، خطرات جدی برای این افراد است. بیشترین خطر جدی وقتی است که فرار می کنند و حرکات عجیب و غریب از خود در می آورند. برخلاف نظر و عقیده ی جمعیت و مخصوصاًً دلواپسی و نگرانی مادرها، راه رونده های در خواب ممکن است بدون خطر و حادثه ای بیدار شوند ولی شخص ممکن است هشیار نباشد و تعادل نداشته باشد برای چند دقیقه ای و لذا بهتر است این مرد یا زن و مخصوصاً بچه ها توسط شخصی که باید همیشه مراقب آنها باشد، به رختخواب راهنمائی شوند.
راه رفتن در خواب بیشتر در بچه های ۶ تا ۱۲ساله شایع است و پسرها بیشتر از دخترها دچار آن می شوند و البته در بالغان هم این پدیده دیده می شود. از آنجا که این اختلال با نداشتن رویا همراه است بیشتر در یک سوم اول شب رخ می دهد. این بیماری ممکن است مربوط به خستگی در طول روز، بی خوابی های قبلی، یا اضطراب باشد. در بالغان این جریان ممکن است علامتی از اختلال روانی یا مغزی باشد. همچنین ممکن است اثرات مصرف مشروب یا مصرف بعضی از داروهائی باشد که به علت داشتن بیماری های دیگر، به او داده شده است.
اگر برای شخص محیط زندگی مطمئنی فراهم شود که او در ضمن راه رفتن در خواب مجروح نشود، و همچنین با ترک مصرف مشروب، سیگار و داروهائی که شک داریم باعث این بیماری شده اند، تدبیر خوبی برای درمان او خواهد بود. در بعضی موارد با احتیاط می توان به راه رونده های در خواب آرامبخش تجویز کرد.
اختلالات عصبی
در ۳۵ سال گذشته با مشخص شدن اختلالات تنفسی خواب و نقش آن در اختلالات عصبی و رفتاری روزانه و خواب آلودگی روزانه بیمار و بویژه عوارض قلبی و عروقی آن، همچنین روشن شدن کارایی دستگاه سی پپ ( CPAP) که با ایجاد فشار مختصر به طور موثری اختلالات عصبی را درمان و از عوارض آن جلوگیری میکند، افق جدیدی در بیماریهای خواب گشوده شده است. با روشن شدن ارتباط رفلاکس معدی ، مروی (GERD) ، بی نظمی ها و حوادث قلبی، وقفههای قلبی و انفاکتوس میوکارد با اختلالات تنفسی خواب این رشته دامنه وسیع یافته است.
اختلالات خواب حدود ۱۰۰گروه بیماری را در بر میگیرد که در ۳ گروه عمده دسته بندی میشوند:
۱- شامل بیماریهای مربوط به خود خواب
۲- بیماریهای همراه خواب ( پاراسومانیاها)
۳- اختلالات خواب ثانوی به بیماریهای دیگر .
گروه اول که بخش عمده اختلالات خواب را تشکیل میدهند شامل دسته عمده بیماریهای خواب یعنی اختلالات تنفسی خواب است که اختلالات تنفسی خواب از خرخر کردن ساده تا آپنه انسدادی یا مرکزی یا مخلوط متغییر است.
۵۰-۱۲% افراد بسته به سن خرخر ساده دارند، آپنه خواب در حدود۴-۲% افراد را گرفتار میکند و اختلالات تنفسی خواب ۸۰-۷۰%علت مراجعات به مراکز بیماریهای خواب را در کشورهای غربی تشکیل می دهد. علایم آن به طور خلاصه در بزرگسالان به صورت خرخر کردن شبانه، قطع تنفس شبانه بیش از ۱۰ ثانیه، به طوری که غالباً باعث نگرانی اطرافیان می شود، بیدار شدن های بدون علت و مکرر که با احساس تنگی نفس و احساس خفگی در خواب همراه است، شب ادراری، سردردهای صبح گاهی و بالاخره خواب آلودگی شدید روزانه است.
در کودکان، که حدود ۲ درصد آنها بین سنین ۸-۲ سالگی گرفتار می کند اکثرا با بزرگی لوزه و آدلوئید همراه بوده و به صورت اختلال نفس کشیدن درحین خواب حرکت بیش از اندازه درخواب ،بیدار شدنهای مکرر، سردردهای صبح گاهی ،وقفه یا کند شدن رشد و کاهش توان یادگیری کودک یا سندرم پرفعالیتی همراه با کم توجهی کودک (ADHD) دیده می شود در موارد خفیف این بیماری باعث اختلال تمرکز حواس و اختلال حافظه و اختلال رشد کودک، اختلال در درس خواندن و رفتار پر تحرک و کم توجهی کودک است وهمچنین در بزرگسالان احساس بی حالی و بی حوصلگی و اختلالات رفتاری عدم سازگاری با اطرافیان در منزل و محل کار و عدم توان ادامه شغل مشخص که گاهاً صحنههای بینایی عجیب و غریب ایجاد می کند که نمونه آن توهم مشاهده یک درخت سبز در وسط اتوبان توسط بیمار است که منجر به توقف ناگهانی او و یک تصادف شدید با ضایعات فراوان گردیده است. خواب آلودگی روزانه در بین افراد از حالات خفیف خواب آلودگی هنگام دراز کشیدن یا نشستن و یا مطالعه یا خواب رفتن حین کار و یا فعالیت متفاوت است. از عوارض مهم این بیماری ایجاد فشار خون و یا عدم پاسخ فشار خون به درمانهای دارویی هم در کودکان و هم در بزرگسالان، حملات قلبی و انفاکتوس میوکارد و نارسایی قلبی و بالاخره حوادث عروقی مغز و سکته مغزی است. خواب آلودگی روزانه منجر به حوادث شدید درحین رانندگی یا کار با دستگاههای مختلف می شود که از جمله حوادث اخیر نیروگاههای اتمی تریمایل، ایسلند و چرنوبیل است که خود مرگ و میر زیادی را باعث شد.
از اختلالات عمده دیگر خواب که در گروه اول قرار می گیرند بی خوابیهایی است که با اشکال و علل مختلف ایجاد می شود و برای درمان آن می بایست علل ایجاد کننده آن از جمله اختلالات تنفسی خواب و سندرم پاهای بی قرار و علل محیطی آن را بررسی و برطرف نمود و در صورتی که مربوط به بهم خوردن نظم خواب با گردش روزانه- شبانه بدن باشد باید نسبت به هماهنگ کردن آنها با همدیگر اقدام کرد.
کلاً در این گروه بیماریهای خواب علت انحراف در زمان یا کیفیت و مدت خواب بررسی شده و با روشن شدن مسئله سعی در برگرداندن کارها به حالت عادی و استفاده از اصول بهداشت خواب است یا گاهی استفاده از داروهای مختلف و یا استفاده از اشعههای نورانی با کیفیت مناسب در زمانهای خاص از شب و یا روز بوده که اکثراً موفقیت آمیز است.
علایم بیماریهای خواب
۱-درطول روز من اغلب خسته و خواب آلود می باشم.
۲-من نمی توانم به خاطر بیاورم که یک خواب شبانه کامل و راحت یعنی چه ؟!
۳-به من گفته میشود،که من در خواب خوروپف می کنم .
۴-من احساس افزایش وزن در این اواخر دارم .
۵-من بعضی وقتها مشکل تمرکز حواس دارم .
۶-مردم به من می گویند ، خیلی بدخلق شده ام.
۷-هم بستر من ، می گوید که من بعضی وقتها ایست تنفسی دارم .
۸-هنگام رانندگی احساس عمیق خواب آلودگی می کنم.
۹-هنگام خواب ،رویاهای نامناسب و عذاب آوری می بینم .
۱۰- بعضی وقتها که از خواب بیدار می شوم ،احساس سستی و زمین گیری می کنم .
۱۱- احساس ضعف می کنم و یا وقتی که بشدت می خندم و یا گریه می کنم زانوهایم خم می شود.
۱۲- بعضی وقتها هم که میخواهم بخوابم ویا به خواب بروم پاهایم به طور غیر قابل کنترل شروع به لرزیدن می کند.
۱۳- هم بسترم می گوید هنگام خواب ،من شروع به لگد انداختن و خروپف کردن می کنم .
۱۴- دائما”و هر شب خوابهای ترسناک و وحشتناک می بینم .
۱۵- اغلب در طول شب که بیدار می شوم ،مجددا”نمی توانم بخوابم.
۱۶- اغلب برای به خواب رفتن مشکل دارم.
۱۷- در مفاصل بدنم احساس دردی می کنم که نمی گذارد بخوابم.
۱۸- اغلب با سوزش قلب و یا با طعم بسیار بد دهان از خواب بیدار می شوم .
۱۹- اغلب با سر دردهای شدید از خواب بیدار می شوم .
۲۰- غرایض جنسی در من کاهش یافته است .
۲۱-اخیرا” در من فشار خون بالا تشخیص داده شده است .
Maneli
۱۴۰۳-۰۲-۰۹ at ۱۱:۲۸ ب.ظ
خوبععع