تمدن چیست ؟
تمدن مصدر عربي از باب تفعل و اسم مصدر فارسي است ؛ تعريف تمدن در فرهنگ عميد چنين آمده است : “شهرنشين شدن، خوي شهري برگزيدن و با اخلاق مردم شهر آشنا شدن، همكاري مردم با يكديگر در امور زندگاني و فراهم ساختن اسباب ترقي و آسايش خود .”
علامه دهخدا در مورد معنی تمدن مي نويسد : “تخلق به اخلاق اهل شهر و انتقال از خشونت و جهل به حالت ظرافت و انس و معرفت” ؛ ولي با توجه به ديگر لغت نامه ها، تمدن را به “در شهر بود باش كردن و انتظام شهر نمودن و اجتماع اهل حرفه” ، “اقامت در شهر”، “شهرنشيني” و “مجازا تربيت و ادب” معني كرده است .
در زبان عربي، در كنار اصطلاح تمدن، مترادف هايي مانند: “حضارة” ، “ثقافة” و “مدينه” آمده است .
در قرآن شریف ، از ريشه ي “م ـ د ـ ن” يا “ح ـ ض ـ ر” كه در عربي کلمه “حضارة” را از آن ساخته اند ، کلمه ی صریح براي تمدن ذکر نشده اشت ؛ لیکن با اندکی تامل در کلمه های مثل “امت” ، “قرية” و “قرن” میتوان دریافت که این کلمات با کلمه تمدن همخوانی داشته و بطور مجموعی همین کلمه را معنی می کنند .
کلمه تمدن در فرهنگ هاي انگليسي ، با واژه هاي با ادب ، با نزاكت ، قابل احترام و شهرنشين آمده و در فرانسه به معناي پيشرفت ، ترقي و توسعه تحول و تطور گفته می شود .
و اما در تعریف اصطلاحی ؛ ( به نقل از ویکی پیدیای این کلمه) تمدن را می توان به شکل کلی ، عبارت از نظم اجتماعی دانست که در نتیجه وجود آن، خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود و جریان پیدا می کند ، در مقوله تمدن به چهار رکن و عنصر اصلی بر می خوریم که عبارتند از 1- پیش بینی و احتیاط در امور اقتصادی 2- سازمان سیاسی 3- سنن اخلاقی 4- کوشش در راه معرفت و بسط هنر .
در واقع میتوان گفت که تمدن ، نام خلاصه پیشرفت های انسانی در زمینه های مختلف است ، و از آنجا که فطرت انسان دارای مقتضیات متنوع است ، تمدن جامعه انسانی نیز شامل تنوعاتی می باشد و بر اساس عقاید و منهج فکری انسانها ، این تمدن بشر رنگ های مختلف به خود می گیرد ؛ اما پس از ظهور اسلام که انسان های خوش فطرت و خوش نصیب در دایره دین مقدس اسلام داخل شدند و مجموعه آموزه های الهی در کتاب مقدس قرآن شریف ، مسیر انسانیت را از سمت و سوی جهالت و نادانی ، به سمت هدایت و ترقی تغییر داد و اسباب صعود و نزول جامعه بشری را در شکلی ایده آل و مفصل به تشریح گرفت و به اصطلاح برای تضمین عزت و سلامتی بشریت در دنیا و آخرت اتمام حجت نمود ؛ دیگر هیچ تمدن و فرهنگی به بالندگی ، رشد ، جامعیت و برتریت فرهنگ و تمدن اسلامی نرسید ؛ و حتی در برهه ی از زمان به اعتراف خود دشمنان دین ، (تمدن اسلامی) گوی سبقت را از سایر تمدن ها برده و الگوی فرهنگ ها و تمدن های نوپا و نو ظهور گشته بود و به شهادت تاریخ در مدت های بسیار طولانی ، دشمنان اسلام و مخصوصا دنیای غرب در تمام عرصه ها ، گدای فرهنگ غنی اسلام و تمدن ناب مسلمین گردیده بودند و دنیای اسلام در اوج عزت و سرافرازی ایام عروج خویش را سپری می کرد …
