سوره محمد
فضيلت و خواص سوره محمد
محمد و نام هاي ديگرش – القتال، الذين كفروا –
/پاورقي 1. درمان با قرآن، ص 97./
چهل و هفتمين سوره قرآن است كه مدني و 38 آيه دارد.
در فضيلت اين سوره از نبي مكرم اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نقل شده: هر كس سوره محمد را قرائت نمايد هنگام خروج از قبر به هر سو رو مي كند چهره پيامبر خدا را مي بيند و بر خداست كه از نهرهاي بهشتي به او بنوشاند
/پاورقي 2. مجمع البيان، ج 9، ص 159./
اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده اند: در سوره محمد نشانه اي درباره ما و نشانه اي درباره بني اميه وجود دارد
/پاورقي 3. بحارالانوار، ج 23، ص 384./
امام حسن عليه السلام نيز براي ارزيابي و مقايسه اهل بيت عليهم السلام و بني اميه، پيروان خود را به قرائت سوره محمد تشويق فرمودند
/پاورقي 4. شرح الاخبار، ج 2، ص 484./
امام صادق عليه السلام فرمودند: هر كس سوره محمد را قرائت كند تا ابد دچار شك و ترديد نخواهد شد و در دينش شك نمي كند و خداوند او را به فقر مبتلا نمي كند و از هيچ حاكم و سلطاني نمي ترسد و هموراه از شك و كفر محفوظ و در امان خواهد بود تا زمان مرگ، هنگامي كه قاري سوره محمد، از دنيا رفت خداوند هزار فرشته را مأمور مي كند تا در قبرش نماز بگذارند و ثواب نماز ايشان براي اوست و او را تا رسيدن به جايگاه امن نزد خداوند همراهي مي كنند و همواره در امان خداوند و امان رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم خواهد بود.
/پاورقي 5. ثواب الاعمال، ص 114./
آثار و بركات سوره
- در امان بودن از شر جن
امام صادق عليه السلام فرموده اند: هر كس سوره محمد را بنويسد و بر گردن آويزد شرّ جنيان از او دفع مي شود و در خواب و بيداري در امنيت است و اگر هنگام خواب اين نوشته را بالاي سر خود بگذارند از هر خطر ناگهاني به اذن خدا حفظ مي شود
/پاورقي 6. تفسير البرهان،ج 5، ص 53./
- در امان بودن از ترس و خطرات
سيد بن طاووس از قول امام صادق عليه السلام نقل كرده است: اگر سوره محمد را بنويسند و هنگام جنگ و نزاع به همراه او دارند از خوف و خطر ناشي از ان در امن مي مانند و درهاي خوبي ها برايشان گشوده مي شود و اگر نوشته سوره محمد را بشويند و از آب حاصل از آن بنوشند براي آرام شدن ترس و اضطراب مفيد است…
/پاورقي 7. الامان من أخطار الاسفار و الازمان، ص 89./
محتواي سوره
اين سوره سي و هشت آيه دارد و در مدينه نازل شده است.
نام سوره، برگرفته از آيه دوم آن است كه نام پيامبر عزيز اسلام حضرت محمّد صلي الله عليه و آله در آن ذكر شده است.
جنگ و جهاد با دشمنان اسلام، مهم ترين موضوعي است كه در اين سوره مطرح شده و لذا برخي آن را سوره – قتال – نا اميده اند.
عمده مطالب آن درباره ي مؤمنان و كفّار و مقايسه ميان وضع آن دو گروه در دنيا و آخرت و نگاهي به عملكرد منافقاني كه در مدينه كارهاي تخريبي داشتند، مي باشد. به علاوه، مسائلي پيرامون اسارت و آزادي اسراي جنگي، دعوت به انفاق و نهي از مداهنه و سازش نابجا با دشمن در آن مطرح شده است.
در حديث مي خوانيم: هر كس مي خواهد حال ما اهل بيت و دشمنان ما را بنگرد، سوره محمّد را تلاوت كند. همچنين روايت شده كه پيامبر در نماز مغرب اين سوره را مي خواندند.
داستان سوره
بحث روايتي (چند روايت در ذيل آيه: (ذلك بانهم كرهوا ما انزل الله) و بعضي آيات گذشته ديگر)
در مجمع البيان در ذيل آيه ذلك (بانهم كرهوا ما انزل اللّه)
مي گويد: امام ابي جعفر فرمود: يعني از آنچه كه خدا در حق علي عليه السلام نازل كرده كراهت دارند.
و نيز در همان تفسير است كه در ذيل جمله (كمن زين له سو عمله) از بعضي نقل كرده كه گفته اند: منظور منافقين هستند. و اين مطلب از امام ابي جعفر عليه السلام روايت شده.
مؤلف: احتمال دارد هر دو روايت از باب تطبيق مصداق بر كلي باشد.
و در تفسير قمي در ذيل جمله (كمن هو خالد في النار و سقوا ما حميما فقطع امعاهم) گفته: كسي كه در چنين بهشتي قرار دارد، مثل كسي نيست كه در چنين آتشي هست، همچنان كه دشمن خدا مثل ولي خدا نيست.
بحث روايتي (رواياتي درباره اسير گرفتن كفار، و شان نزول آيه: (و الذين قتلوا في سبيل الله…)
در الدر المنثور است كه ابن مردويه از علي عليه السلام روايت كرده كه گفت: سوره محمد آيه اي است در ما و آيه اي است در بني اميه.
مؤلف: قمي هم در تفسير خود از پدرش از بعضي اصحاب اماميه از امام صادق عليه السلام مثل آن را روايت كرده.
و در مجمع البيان در ذيل جمله (فاذا لقيتم الذين كفروا فضرب الرقاب…) گفته: از ائمه هدي عليهم السلام روايت شده كه اسيران جنگي دو جورند: گروهي قبل از تمام شدن جنگ دستگير مي شوند با اينكه هنوز تنور جنگ داغ است؛ امام مسلمين در باره آنان اختيار دارد، اگر خواست به قتل مي رساند و اگر خواست يك دست و يك پايشان را به طور عكس قطع نموده رهايشان مي كند، تا در اثر خونريزي بميرند ولي نمي تواند بدون عوضي و يا با گرفتن عوض رهايشان كند.
قسم دوم از اسيران آنهايند كه بعد از تمام شدن جنگ اسير مي شوند كه امام مسلمين در باره آنان اختيار بيشتري دارد، هم مي تواند بدون گرفتن فدا آزادشان كند و هم مي تواند فدا پولي و يا انساني بگيرد، و هم مي تواند آنها را برده كند، و هم مي تواند گردن بزند. و در هر دو حال اگر مسلمان شدند تمامي آن شكنجه ها ساقط شده، حكمشان حكم مسلمين خواهد بود.
مؤلف: كافي هم حديثي به اين معنا از امام صادق عليه السلام روايت كرده.
و در الدر المنثور است كه ابن منذر از ابن جريح روايت كرده كه در ذيل آيه و (الذين قتلوا في سبيل اللّه فلن يضل اعمالهم) گفته اين آيه در باره كساني از اصحاب رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله و سلّم نازل شده كه در جنگ احد كشته شدند.
مؤلف: خواننده گرامي به ياد دارد كه گفتيم آيه عام است، اينك باز مي گوييم سياق استقبال در (سيهديهم و يصلح بالهم)، تنها با عموميت سازگار است، نه با شهدائي خاص. پس، از آيه شريفه برمي آيد كه در صدد بيان يك قاعده كلي است.
اين نيز روايت شده كه آيه (حتي اذا اثخنتموهم فشدوا الوثاق…) ناسخ آيه (و ما كان لنبي ان يكون له اسري حتي يثخن…) است. و نيز روايت شده كه جمله (فاقتلوا المشركين حيث وجدتموهم) ناسخ آيه (فشدوا الوثاق فاما منا بعد و اما فدا) است. و خواننده محترم در سابق توجه فرموده كه اصلا نسخي در كار نيست.
علیرضا خوشی
2017-09-18 at 11:06 ق.ظ
سلام و ادب ، همسرم خانم صلاحی از ارادتمندان امام حسین (ع) و یک اربعین زیارت عاشورا خواندند و بعداز زیارت کربلا و نجف ، خیلی ناگهانی در شب شهادت امام رضا(ع) ما را به سوی خدا ترک کردند . از یک هفته قبل از این رحلت ، ایشان وصیت نامه ای عرفانی آماده کردند و تمامی اعضایشان را هدیه دادند . بسیار همسر مومنه و مادر نمونه ای بودند و تمامی اینها را از کنیزی در خانه ارباب امام حسین (ع) دارند . خدا تمامی رفتگان را ببخشد و بیامرزد و برای شادی روح تمامی مومنین و مومنات و همسر بنده فاتحه ای بخوانید . من این سوره را از طرف ایشون و همه رفتگان علی الخصوص مومنین و مومنات خواندم .