تب مالت
بیماری تب مالت یا بروسلوز به عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام محسوب می‌گردد. باکتری بروسلا که ایجاد کننده بیماری است، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می‌سازد. این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی دام‌های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت، همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می‌گیرد. بروسلوز در حیوانات:
از آنجا تجربه مبارزه با این بیماری تا کنون نشان داده است که کنترل و پیشگیری از این بیماری در انسان تنها با مبارزه و کنترل این بیماری در دام میسر است لذا لازم است که این عامل بیماری اول در بدن دام شناسایی و انواع آن و همچنین سیر و نحوه انتشار آن در بین جمعیت دامی و نهایتا نحوه ارتباط انسان با دام و روشهای پیشگیری از بیماری در دام و سپس روشهای پیشگیری از انتقال احتمالی عامل بیماری از دام به انسان برسی و مطالعه گردد.
تب مالت در انسان
تب مالت از گاو، خوک، گوسفند یا بز آلوده به انسان انتقال می‌یابد اما از انسان به انسان خیر. تب مالت روی اعضای خون‌ساز بدن مانند مغز استخوان، گره‌های لنفاوی، کبد و طحال تاثیر می‌گذارد. تب مالت در دو نوع حاد و مزمن دیده می‌شود. دوره نهفتگی این بیماری می‌تواند ۵ تا ۶۰ روز باشد (چندین ماه نیز دیده شده‌است). تب مالت در مردان ۲۰ تا ۶۰ ساله شایع‌تر است.
مصرف شیر، محصولات لبنی (کره، پنیر) و یا محصولات گوشتی حیوانات آلوده موجب سرایت بیماری به انسان می‌شود. کم‌خونی وخیم یا مشکلات معده و سابقهٔ جراحی آن به دلیل کاهش اسید معده امکان بروز بیماری را بالا می‌برد. اسید معده تا حدودی احتمال ابتلا را کاهش می‌دهد. به طور کلی این بیماری در میان افرادی که با حیوانات زیاد در تماس هستند (کشاورزان، دامداران، قصابان، دامپزشکان) و افرادی که به مناطق آلوده سفر می‌کنند شایع‌تر است.
علایم بیماری
- علایم زیر در تب مالت حاد به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شوند:
- لرز، تب متناوب (تب و لرز)، تعریق
- خستگی قابل توجه
- درد هنگام لمس ستون فقرات
- سردرد
- بزرگ شدن گره‌های لنفاوی
- علایم زیر در تب مالت مزمن به تدریج ظاهر می‌شوند
- خستگی
- درد عضلانی
- کمردرد
- یبوست
- کاهش وزن
- افسردگی
- ناتوانی جنسی
- (به ندرت) بروز آبسه در تخمدان‌ها، کلیه‌ها، و مغز
- در صورت ناکافی بودن مراقبت و درمان، بیماری ممکن است مزمن شود یا موجب معلولیت، عفونت قلب، استخوان، مغز یا کبد شود.
پیشگیری
- خودداری از مصرف شیر غیرپاستوریزه، پنیر و سایر لبنیات و گوشت‌های تایید نشده.
- استفاده از وسال محافظتی بدن مانند دستکش، محافظ چشم، پیش‌بند و … هنگام تماس با حیوانات یا گوشت و سایر محصولات.
- واکسیناسیون دام‌ها
تشخیص و درمان
تشخیص قطعی تب مالت با آزمایش خون انجام می‌گیرد و با درمان کامل معمولاً در ۳ تا ۴ هفته بهبودی دیده می‌شود. اطرافیان و اعضای خانواده شخص بیمار که ممکن است از همان غذای آلوده مصرف کرده باشند باید معاینه شده و آزمایش بدهند.
درمان شامل یک دوره استراحت در رختخواب و مصرف آنتی‌بیوتیک است و جدا کردن بیمار از دیگران اغلب لازم نیست. برای مبارزه با عفونت باکتریایی از آنتی‌بیوتیک‌هایی (مانند تتراسیکلین برای حداقل سه هفته) استفاده شده و داروهای کورتیزونی برای کاهش التهاب‌های شدید استفاده می‌شود. برای درد عضلانی نیز از داروهای ضد درد (مُسکن) تجویز می‌شود.
در رژیم غذایی این بیماران معمولاً ابتدا از غذاهای نرم و ساده شروع می‌کنند و به تدریج تنوع و مقدار غذای بیمار را افزایش می‌دهند تا زمانی که به برنامه غذایی عادی برسد. بهتر است از غذاهای پرانرژی و نوشیدنی‌ها و مایعات فراوان استفاده کرد.
