خلاصه تفسیر سوره التین

اين سوره مساله بعث و جزا را ياد آور شده، مطلب را از راه خلقت انسان در بهترين تقويم، و سپس اختلاف افراد انسان در بقا بر فطرت اولى و خارج شدن از آن، و در نتيجه تنزلش تا اسفل سافلين را بيان نموده، در آخر خاطر نشان مى‏كند كه به حكم حكمت الهى واجب است كه بين دو طايفه در دادن جزا فرق گذاشت، و پاداش هر دو نبايد يكسان باشد.

و اين سوره مكى است، هر چند كه مى‏تواند مدنى هم باشد، مؤيد مكى بودنش سوگند به” وَ هذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ” است هر چند كه اين نيز صريح نيست در اينكه سوره در مكه نازل شده، چون احتمال دارد سوگند به شهر مكه بعد از هجرت آن حضرت و مراجعتش به مكه نازل شده باشد.

” وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ وَ طُورِ سِينِينَ وَ هذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ” بعضى از مفسرين گفته‏اند: مراد از كلمه” تين” (انجير) و” زيتون” دو ميوه معروف است، كه خداى تعالى به آنها سوگند ياد كرده، به خاطر اينكه در آنها فوايد بسيار زيادى و خواص و منافعى سراغ داشته.

ولى بعضى  ديگر گفته‏اند: منظور از تين، كوهستانى است كه دمشق بر بلندى آن واقع شده، و منظور از زيتون كوهستانى است كه بيت المقدس بر بالاى يكى از كوه‏هايش بنا شده، و اطلاق نام دو ميوه انجير و زيتون بر اين دو كوه شايد براى اين بوده كه اين دو ميوه در اين دو منطقه مى‏رويد، و سوگند خوردن به اين دو منطقه هم شايد به خاطر اين بوده كه عده بسيارى از انبيا در اين دو نقطه مبعوث شده‏اند. و بعضى ديگر احتمال‏هايى ديگر داده‏اند.

و مراد از” طُورِ سِينِينَ”، كوهى است كه در آن خداى تعالى با موسى بن عمران تكلم كرد، كه” طور سيناء” هم ناميده مى‏شود، و مراد از” هذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ” مكه مشرفه است،و در آيه مورد بحث با آوردن كلمه” هذا” و اشاره كردن به مكه احترام خاصى از آن كرده، و فهمانده كه كعبه نسبت به آن سه نقطه ديگر شرافت خاصى دارد، و اگر آن را امين خوانده يا به اين جهت است كه كلمه” امين” را به معناى” آمن” گرفته، و آمن معناى نسبت را افاده مى‏كند، و در نتيجه به معناى” ذى الامن- داراى امن” است.

” لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ” اين آيه جواب چهار سوگند قبل است، و منظور از” خلق كردن انسان در احسن تقويم” اين است كه: تمامى جهات وجود انسان و همه شؤونش مشتمل بر تقويم است. و معناى” تقويم انسان” آن است كه او را داراى قوام كرده باشند، و” قوام” عبارت است از هر چيز و هر وضع و هر شرطى كه ثبات انسان و بقايش نيازمند بدان است، و منظور از كلمه” انسان” جنس انسان است، پس جنس انسان به حسب خلقتش داراى قوام است.

و نه تنها داراى قوام است، بلكه به حسب خلقت داراى بهترين قوام است، و از اين جمله و جمله بعدش كه مى‏فرمايد:” ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِينَ إِلَّا الَّذِينَ …” استفاده مى‏شود كه انسان به حسب خلقت طورى آفريده شده كه صلاحيت دارد به رفيع اعلى عروج كند، و به حياتى خالد در جوار پروردگارش، و به سعادتى خالص از شقاوت نائل شود.

” ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِينَ”  مراد از” أَسْفَلَ سافِلِينَ” مقام منحطى است كه از هر پستى پست‏تر، و از مقام هر شقى و زيانكارى پايين‏تر است.

و معناى آيه اين است كه: سپس ما همين انسان را كه در بهترين تقويم آفريديم، به مقام پستى برگردانديم كه از مقام تمام اهل عذاب پست‏تر است.

احتمال هم دارد كه كلمه” رد” در اينجا به معناى جعل باشد، يعنى ما او را پست‏ترين پست‏ها قرار داديم. و نيز احتمال دارد به معناى تغيير باشد، و معنا چنين باشد كه: ما سپس همين انسان را كه آن طور آفريديم تغيير مى‏دهيم، و مراد از” سفالت” به هر حال شقاوت و عذاب است.

” إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ” مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح كردند، كه اجرى غير ممنون يعنى غير مقطوع دارند، و اين استثناء متصل و استثناء از جنس انسان است، و حرف” فاء” جمله” فَلَهُمْ أَجْرٌ …” را متفرع بر اين استثنا مى‏كند، و اين خود مؤيد آن است كه مراد از رد انسان به سوى اسفل سافلين، ردش به سوى شقاوت و عذاب است.

” فَما يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ ” خطاب در اين آيه به انسان است، البته به اعتبار جنس انسان.

” أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحاكِمِينَ”- اين استفهام براى تقرير و تثبيت مطلب قبل است، و” احكم الحاكمين بودن خدا” به اين معنا است كه او فوق هر حاكم است، چون حكمش‏متقن‏ترين حكم است، و در حقيقت و نفوذ از حكم هر حاكم ديگر برتر است، حكم او به هيچ وجه دچار وهن و اضطراب و بطلان نمى‏گردد، خداى تعالى در عالم خلقت و تدبير حكمى مى‏راند كه به مقتضاى حكمت بايد رانده شود، حكمى متقن و زيبا و با نفوذ، و چون از يك سو خداى تعالى احكم الحاكمين، و از سوى ديگر مردم از نظر اعتقاد و عمل دو طايفه هستند حكمت واجب مى‏سازد كه خداى تعالى بين اين دو طايفه از نظر جزا در حيات باقى آخرت فرق بگذارد، و همين است كه مساله بعث را واجب مى‏كند.

پس تفريعى كه در جمله” فَما يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ” شده، از قبيل تفريع نتيجه بر حجت است، و جمله” أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحاكِمِينَ” حجت مذكور را تتميم مى‏كند، چون تماميت حجت، موقوف بر احكم الحاكمين بودن خداست.

و حاصل آن حجت اين است كه: بعد از آنكه مسلم شد كه انسان در احسن تقويم خلق شده، و معلوم شد كه بعد از خلقت، به دو طايفه تقسيم مى‏شود، طايفه‏اى كه از تقويم خداداديش كه تقويمى احسن بود خارج و به سوى اسفل سافلين برمى‏گردد، و طايفه‏اى كه به همان تقويم احسن الهى و بر صراط فطرت اولش باقى مى‏ماند. و از سوى ديگر خداى تعالى مدبر امور ايشان، احكم الحاكمين است. و از سوى سوم حكمت اين خدا اقتضا دارد كه با اين دو طايفه يك جور معامله نكند نتيجه مى‏گيريم كه پس بايد روز جزايى باشد، تا هر طايفه‏اى به جزاى عملى كه كرده‏اند برسند، و عقل و فطرت آدمى اجازه نمى‏دهد و بهانه‏اى ندارد كه اين روز جزا را تكذيب كند.

  

لینک دانلود فایل خلاصه تفسیر سوره التین pdf
  • تحقیق ادبیات پایداری

    تحقیق ادبیات پایداری

    تحقیق ادبیات پایداری عنوان ادبیات پایداری معمولاً به آثاری اطلاق می‌شود که تحت تأثیر شرایط…
  • تحقیق درباره زبان و ادبیات فارسی

    تحقیق درباره زبان و ادبیات فارسی

    ادبیات و زبان فارسی ادبیات یکی از گونه های هنر است و کلمات ، مصالح و موادی هستند که شاعر و…
  • تحقیق زندگینامه احمد شاملو

    تحقیق زندگینامه احمد شاملو

    احمد شاملو احمد شاملو، شاعر، نویسنده، فرهنگ ‌نویس، ادیب و مترجم ایرانی، در بیست و یکم آذرم…
بارگذاری بیشتر مطالب مرتبط
  • تحقیق ادبیات پایداری

    تحقیق ادبیات پایداری

    تحقیق ادبیات پایداری عنوان ادبیات پایداری معمولاً به آثاری اطلاق می‌شود که تحت تأثیر شرایط…
  • تحقیق درباره زبان و ادبیات فارسی

    تحقیق درباره زبان و ادبیات فارسی

    ادبیات و زبان فارسی ادبیات یکی از گونه های هنر است و کلمات ، مصالح و موادی هستند که شاعر و…
  • تحقیق زندگینامه احمد شاملو

    تحقیق زندگینامه احمد شاملو

    احمد شاملو احمد شاملو، شاعر، نویسنده، فرهنگ ‌نویس، ادیب و مترجم ایرانی، در بیست و یکم آذرم…
بارگذاری در کافه تحقیق

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

بررسی

تحقیق ادبیات پایداری

تحقیق ادبیات پایداری عنوان ادبیات پایداری معمولاً به آثاری اطلاق می‌شود که تحت تأثیر شرایط…